CCNA1 – Rozdział 3

W tym rozdziale chciałem opisać co nieco warstwę aplikacji modelu TCP/IP czyli warstwy aplikacji, prezentacji i sesji modelu OSI.

Warstwa aplikacji przygotowuje dane użytkownika do transportu przez sieć.

Warstwa prezentacji odpowiada za kodowanie, konwersje, kompresje i szyfrowanie danych tak aby były zrozumiane po drugiej stronie (MPEG, GIF, JPEG).

Warstwa sesji – tworzenie, utrzymanie, restartowanie dialogu pomiędzy aplikacją źródłową i docelową.

Najbardziej znane protokoły warstwy aplikacji to: DNS, HTTP, SMTP, Telnet, FTP.

Aplikacje i procesy

Każdy wykonywany program załadowany na urządzenie nazywamy procesem. Procesy moga być: aplikacjami, serwisami lub operacjami systemowymi. Serwisy zgodnie z protokołami przygotowują dane do przesłania w sieci.

Protokoły

Definiują procesy na obu końcach komunikacji
Definiują typy wiadomości
Definiują składnie wiadomości
Definiują znaczenie pól informacyjnych
Definiują jak wiadomość ma być wysłana i jaka jest oczekiwana odpowiedź
Definiują interakcje z następną poniższą warstwą

Klient, Serwer, P2P, download, Upload

Jak już wspominałem w poprzednim rozdziale host w sieci może pełnić dwie rolę : serwera (czyli udostępniać usługi) oraz klienta (czyli poszukiwać usług). Ściąganie pliku z serwera nazywa się download-em, a wysyłanie pliku upload-em. Ponieważ coraz więcej urządzeń w sieci pełni rolę zarówno serwera jak i klienta mówi się o sieciach i/lub aplikacja peer-to-peer (p2p). W sieciach tych urządzenie może udostępniać swoje zasoby innym, a jednocześnie korzystać np z drukarki czy skanera podpiętego do innego urządzenia.

DNS, HTTP, SMTP/POP, FTP, DHCP, SMB, Telnet

DNS – czyli Domain Name System (używa portu TCP/UDP 53) to usługa pozwalająca nam korzystać z prostych nazw podczas np przeglądania internetu. Każdy serwer posiada swój adres IP pod którym jest osiągalny. Zapamiętanie jednak tych adresów może być kłopotliwe szczególnie przy większej ilości serwerów. Z pomocą przychodzi nam wtedy DNS, który pozwala nam używać wybranych przez nas, łatwych do zapamiętania nazw. Aby sprawdzić z jakiego serwera DNS obecnie korzystamy należy użyć w konsoli komendy nslookup. Oprócz sprawdzenia serwera z którego korzystamy komenda ta pozwala nam sprawdzić jakie nazwy mają serwery o konkretnym IP i vice versa. Dodatkowo możemy uzyskać wiele przydatnych informacji lub np zmienić swój serwer DNS na serwer wyższego poziomu. Wyjaśnienie niektórych informacji uzyskiwanych z serwerów DNS:

• A – adres urządzenia końcowego
• NS – serwer autorytatywny
• CN NAME – nazwa kanoniczna lub alias
• MX – serwer mailowy

System DNS jest systemem chierarchicznym co znaczy tyle iż poszczególne subdowmeny obsługiwane są przez różne serwery. Daje to przede wszystkim szybkość oraz bezpieczeństwo w działaniu całego systemu.

W celu sprawdzenia aktualnie zapamiętanych nazw i adresów możemy użyć polecenia ipconfig /displaydns.

HTTP – czyli protokół wykorzystywany do przeglądania internetu (port 80).  Trzy najczęściej wykorzystywane przez niego komendy to GET (prośba klienta o dane z serwera), POST i PUT ( wysyłanie danych do serwera ). Jest to jeden z najcześciej wykorzystywanych protokołow ale niestety nie jest bezpieczny gdyż przesyła dane przez sieć w formie nie zaszyfrowanej. Dlatego jeśli tylko możliwe warto używać HTTPS.

E-mail – korzysta często z protokołów SMTP (port 25) i POP (port 110). Korzystając z poczty wykorzystujemy odrębne trzy elementy: MUA, MTA i MDA.
MUA czyly Mail USer Agent jest to klient poczty. MTA czyli Mail Transfer Agent odpowiada za wysyłanie maili i ich forward do odpowiedniego serwera. MDA czyli Mail Delivery Agent odpowiada natomiast za dostarczenie poczty do konkretnej skrzynki na serwerze.
Niektóre z komend protokołu SMTP:

• HELO – identyfikacja klient/serwer
• EHLO – nowsza wersja HELO
• MAIL FROM – identyfikacja nadawcy
• RCPT TO – identyfikacja odbiorcy
• DATA – treść wiadomości

FTP czyli File Transfer Protocol (port 20 i 21) czy jeden z najczęściej wykorzystywanych protokołów do przesyłu danych. Wykorzystuje dwa porty gdyż 21 odpowiada za kontrole przepływu i przesył komend, a port 20 za faktyczny przesył danych (pull i pusch).

DHCP czyli Dynamic Host Confirmation Protocol – protokół dzięki któremu możemy korzystać np z publicznych access-pointów gdzie otrzymujemy wszystkie potrzebne dane konfiguracyjne automatycznie i automatycznie są one wprowadzane w ustawienia karty sieciowej. Dzięki temu też znacznie zmniejsza sie poziom potrzebnej wiedzy do konfiguracji połączenia sieciowego. Podstawowa komunikacja z serwerem DHCP wygląda następująco: Klient po podpięciu do sieci wysyła zapytanie DHCP Discover aby znaleźć dostępne serwery DHCP. Serwery odpowiadają dająć propozycję konfiguracji DHCP Offer. Po wybraniu odpowiedniej konfiguracji klient odsyła do wybranego serwera odpowiedź DHCP Request. Jeśli propozycja jest dalej aktualna serwer odsyła DHCP Acknowledge. Od tej chwili klient korzysta normlanie z sieci za pomocą wydzierżawionego adresu.

SMB czyli Server Message Block (w Linuksie SAMBA) jest to protoków ywkorzystywany do udostępniania plików i urządzeń w sieci. Za jego pomoca możemy np udostępnić w sieciach Windows dyski serwerowe i korzystać z nich jak z dysków lokalnych.

Telnet – bardzo przydatny protokół i usługa umożliwiający zdalne zarządzanie urządzeniami i komputerami. Można za jego pomoca pracować na maszynie odległej od nas o tysiące kilometrów tak jakby stała u nas na biurku. Jedyną jego wadą jest brak szyfrowania więc jeśli tylko możliwe zaleca sie używanie SSH.