Zespół wieżowy w Stołpiu

Niepozorna budowla, a raczej ruiny zaraz przy drodze do Chełma, które w rzeczywistości są najstarszym zabytkiem polskim po prawej stronie Wisły.

Jest to kolejna budowla której historia ginie w mroku dziejów. Przyjmuje się, że powstała połowie XII wieku, a jej zniszczenia dokonali Tatarzy około 1270 roku. To co wiadomo na pewno to to, że powstała na miejscu dawnego kultu pogańskiego – woda ze strumienia wypływającego koło wieży miała mieć lecznicze właściwości.

Na czyje polecenie powstała i jaka była jej funkcja nie wiadomo. Część naukowców skłania się ku funkcji obronnej, a część ku sakralnej. Biorąc pod uwagę ostatnie badania bardziej prawdopodobna wydaje się ta druga. Obok samej wieży znajdowała się kamienna platforma, a w jej południowej części sporych rozmiarów drewniany budynek – nie wiadomo jednak do czego służył.

Na czwartej kondygnacji znajdowała się kaplica w kształcie krzyża greckiego z glazurowaną podłogą co skłoniło niektórych do wysunięcia koncepcji, że była to wieża klasztorna – może nawet ta sama w której miała przebywać wielka księżna, żona Romana Halickiego. Brak fosy, murów czy też duże okna także skłaniają do przyjęcia tezy o sakralnym celu budowli. Także na czwartym (wcześniej było ich więcej) poziomie było wejście do wieży. Niektórzy łączą wieżę z kulturą Bizantyjską i Ruską oraz podobnymi wieżami/kaplicami występującymi choćby w średniowiecznej Grecji. Podobne budowle znajdują się także choćby w Włodzimierzu Wołyńskim czy Uhrusku.
Jedna z teorii mówiła także o klasztorze eremitów ale ją także wykluczono ze względu na bliskość Chełma.
Ciekawostką także jest fakt iż wieża na zewnątrz jest kwadratowa, a w środku okrągła.

Oprócz samej wieży można zobaczyć wspomniane źródełko, mur oporowy mający zapobiegać przechylaniu się wieży wskutek działania wody oraz tabliczkę z informacjami o zabytku.

Galeria z wyprawy znajduje się tutaj.